Droogte als gevolg van door de mens veroorzaakte klimaatverandering is wereldwijd een grote uitdaging.
Wereldwaterdag, 22 maart, is daarom een goede aanleiding om na te denken over het verduurzamen van onze drinkwaterpraktijken.
Urban Past, Urban Future
Dat doen we op donderdagmiddag 17 maart tijdens het (Engelstalige) symposium ‘Urban Past, Urban Future’. Dit symposium gaat over de drinkwaterpraktijk van Nederland in de periode 1500 – 1850. Deze middag presenteren de leden van het VU-N.W.O.-onderzoeksproject ‘Omgaan met droogte, 2020-2025’ enkele voorlopige conclusies van hun onderzoek.
Live én via Zoom
De middag wordt geopend door Petra van Dam, hoogleraar Water- en milieugeschiedenis aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Het symposium is live bij te wonen, maar ook via Zoom.
De podcastserie ‘De Wereld van Water’ heeft een aflevering gemaakt over de waterschappen. Hierin duikt presentator Bart Krull in de geschiedenis, het heden en de toekomst van het waterschap.
De aflevering heet ‘Waterschappen: misschien wel de meest relevante overheid’. Aan het woord komt onder meer Petra van Dam, historicus en hoogleraar Water- en Milieugeschiedenis aan de Vrije Universiteit. Deze leerstoel wordt gefinancierd door de VU en het Schilthuisfonds.
Vragen over waterschappen
De podcast geeft antwoord op vragen als: wat doet een waterschap nou precies en hoe is het ooit ontstaan? We betalen er ieder jaar weer belasting voor en eens in de 4 jaar mogen we stemmen. Waar stemmen we eigenlijk voor en waar wordt ons belastinggeld voor gebruikt?
Alle podcastkanalen
De Wereld van Water is een podcast van het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht en is te beluisteren via alle bekende podcastkanalen. Bijvoorbeeld via Spotify.
Water heeft een enorme kracht. Daar konden ze 600 jaar geleden al over meepraten. In de nacht van 18 op 19 november 1421 vond in het westen van Nederland de Sint Elisabethvloed plaats. Nu precies 600 jaar geleden dus. Een hoge stormvloed brak door de verzwakte dijken. Daardoor stroomde het zoute zeewater het binnenland in.
De Sint Elisabethvloed is alweer lang geleden. Toch herinnert de ramp ons eraan dat we een kwetsbaar landje zijn dat voor een groot deel onder zeeniveau ligt. Als de dijken breken, zijn de gevolgen rampzalig. Maar de vloed herinnert ons er ook aan dat we kunnen leven mét water. De ramp legde de basis voor ons huidige watersysteem met waterschappen als dijkbewakers.
Van alles te doen
Omdat de Sint-Elisabethvloed deze maand precies 600 jaar geleden plaatsvond, wordt de vloed herdacht met evenementen en activiteiten. Er zijn tentoonstellingen, wandel- en fietstochten, lezingen en nog veel meer. Een kleine greep:
Meerdaagse wandeling
In 4 of 5 dagen trek je door de prachtige Brabantse en Dordrechtse Biesbosch. Iedere dag loop je zo’n 15 tot 20 kilometer buiten de gebaande paden. Meer informatie.
Expositie Dordtenaren: boven water
Door de Sint-Elisabethsvloed werd Dordrecht hard getroffen en kwam de stad op een eiland te liggen. Eeuwenlang kon de stad alleen over het water bereikt worden. Meer informatie
Project Flessenpost
Dit project biedt een speelse kijk op serieuze kwesties als klimaatverandering, watersnood en het gevoel dat je kunt hebben ‘er alleen voor te staan’. Via een fictief verhaal dat draait om postbode Pieter wordt iedereen uitgenodigd om een brief(je) van belang te schrijven. Meer informatie
Online belevingscentrum Sint Elisabethsvloed
Reis aan de hand van de Sint Elisabethsvloed mee in het verleden, het heden en de toekomst van onze relatie met water. Meer informatie
Op 28 oktober vierden het Schilthuisfonds en de Vereniging voor Waterstaatsgeschiedenis gezamenlijk hun lustrum: respectievelijk 35 en 30 jaar. Dat deden ze met een symposium met als thema ‘De Waterwolf’. Deze term werd in de 17e eeuw gebruikt om de ‘vreter van het land’ te beschrijven. De waterwolf stond voor de zee en de grote meren die het land opvraten.
Met de huidige klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande zeespiegelstijging, wordt land opnieuw bedreigd door water. Is de waterwolf terug? Dat was de vraag waar de aanwezigen zich tijdens de lustrumviering over bogen.
Apocalyptisch
Eén van de sprekers was Gerard van der Steenhoven, hoofddirecteur van het KNMI. Hij stelde dat het veranderende klimaat en de stijgende zeespiegel apocalyptische vormen kunnen aannemen als we er niet in slagen de uitstoot van broeikasgassen flink te reduceren. De KNMI klimaatscenario’s en het recent verschenen IPCC-rapport tonen dit aan. Als we de afspraken van Parijs halen, dan hebben we zo’n 100 jaar om slimme waterstaatskundige maatregelen te treffen. Presentatie Gerard van der Steenhoven
Rigoureuze keuzes
Maarten Kleinhans, hoogleraar geowetenschappen aan de Universiteit Utrecht, liet zien dat ons land voor een groot deel een kustmoeras is met een slappe bodem. Klimaatverandering vergt rigoureuze keuzes als we duurzaam veilig in Nederland willen blijven wonen. Volgens hem gaan we het met alleen klimaatadaptatie niet redden, ook mitigatie is noodzakelijk. Presentatie Maarten Kleinhans
Geschiedenis én actualiteit
Ook Jeroen Haan, dijkgraaf van waterschap De Stichtse Rijnlanden, sprak over waterveiligheid toen en nu. Hij ging in op meerlaagse veiligheid: het bestrijden van overstromingsrisico’s door een combinatie van waterkeringen, ruimtelijke ordening en crisisbeheersing. Maar ook stond hij stil bij het Klimaatsignaal ‘21 dat deze week door het KNMI is gepresenteerd. Zo kwamen geschiedenis en actualiteit bij elkaar. Presentatie Jeroen Haan
Verleden en heden
Fred van Lieburg, hoogleraar religiegeschiedenis aan de VU te Amsterdam, onderstreepte dat door in zijn bijdrage in te gaan op het apocalyptisch denken in het verleden te koppelen aan het denken over klimaatverandering in het heden. Presentatie Fred van Lieburg
Website Schilthuisfonds Tijdens de bijeenkomst werd ook de website van het Schilthuisfonds gelanceerd. Met de nieuwe website vraagt de stichting aandacht voor waterstaats- en waterschapsrecht.
